Osmanlılar ve Deniz, İdris Bostan, Küre Yayınları

Çelebi Mehmet’in Osmanlı birliğini yeniden sağladıktan sonra yaptığı ilk işlerden biri donanmaya el atması oldu. Gelibolu Kalesi sağlamlaştırıldı, büyük Türk denizcisi Çalı Bey Gelibolu tersanesinde yeni kadırgalar inşa ettirdi. Venediklilerle yapılan ilk büyük deniz savaşı (1416) kaybedilse de Çanakkale boğazının kontrolü elde tutuldu.

Bu dönem Türk denizciliği Akdeniz’deki iki rakip gücün çelişen çıkarlarından yararlanarak kendini geliştirmesini bildi. Cenevizlilerle baştan beri iyi ilişkiler kuruldu, Venediklilerle zaman zaman ciddi çatışmalara girildi. Bu kavgada Cenevizlilerin denizcilik bilgisinden yararlanıldı. Nitekim 1416 yılındaki deniz savaşında donanmada Cenevizli ve Latin paralı deniz askerleri görev aldı. Ama Gelibolu tersanesinde Akdeniz’in en eski deniz tecrübesine sahip Venedikli ustalar vardı ve Venedik ekolü etkiliydi.

Bu bilgi ve tecrübe aktarımı kısa sürede meyvelerini vermeye başladı. 1416 yenilgisine rağmen 1429’da Osmanlı donanması kimi Venedik adalarını baskı altına almaya başladı, hatta 1430’da Selanik denizden ablukaya alındı.

Tarihçi İdris Bostan’ın kitaplarını denizcilik tarihine ilgi duyanlara öneririm.